Οι νεφροί έχουν πάνω από μια λειτουργία στον οργανισμό καθώς ρυθμίζουν τα υγρά του οργανισμού απομακρύνουν τα μεταβολικά παράγωγα του οργανισμού (σκουπίδια του οργανισμού) συμβάλουν στην ρύθμιση των ηλεκτρολυτών αλλά και του μεταβολικού προφίλ του οργανισμού και τέλος παράγουν ή/και μεταβολίζουνφια φορές ορμόνες ερυθροποιητίνη που συμμετέχει στην διατήρηση του αιματοκρίτη, ΒιταμίνηD3, αλλά και ορμόνες που είναι υπεύθυνες για την ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης.

Τι ορίζεται ως Χρόνια Νεφρική Ανεπάρκεια;

Νεφρική ανεπάρκεια είναι η αδυναμία των νεφρών να επιτελέσουν σημαντικές λειτουργίες, όπως το φιλτράρισμα του αίματος και η απέκκριση των βλαβερών στοιχείων και ουσιών του οργανισμού.

Η χρόνια νεφρική ανεπάρκεια είναι μια εξελικτική νόσος στην οποία οι νεφρώνες αρχίζουν να καταστρέφονται και από ένα σημείο και μετά ανεπαρκούν, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να επιτελέσουν σωστά τον ρόλο τους. Η χρόνια νεφρική ανεπάρκεια μπορεί να είναι ασυμπτωματική για πολλά χρόνια. 1 στους 10 ανθρώπους παγκοσμίως πάσχει από χρόνια νεφρική ανεπάρκεια.

Περίπου το 40% των πασχόντων από διαβήτη τύπου 2 σε βάθος χρόνου θα παρουσιάσει διαβητική νεφροπάθεια, η οποία με τη σειρά της οδηγεί σε χρόνια νεφρική νόσο. Συχνά, δεν εμφανίζονται συμπτώματα διαβητικής νεφροπάθειας, παρά μόνο όταν τα νεφρά καταστραφούν τελείως.

Τα συμπτώματα της χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας που μπορεί να εμφανιστούν καθώς η νόσος θα επιδεινώνεται είναι:

o Οίδημα κάτω άκρων
o Καταβολή
o Ναυτία ή και έμετοι
o Ανορεξία
o Περιορισμένη παραγωγή ούρων
o Απώλεια βάρους
o Κεφαλαλγία
o Σύγχυση

Αν εμφανίσετε πολλά από τα παραπάνω συμπτώματα, καλό θα είναι να επισκεφτείτε ένα ιατρό για να υποβληθείτε στις απαραίτητες εξετάσεις, που συνήθως περιλαμβάνουν αιματολογικό έλεγχο και υπέρηχο.

Ποια είναι τα στάδια της Χρόνιας Νεφρικής Ανεπάρκειας;

Η νόσος έχει κατηγοριοποιηθεί σε πέντε στάδια. Τα πρώτα στάδια της νόσουμπορεί να διαρκέσουν από λίγους μήνες έως 30 χρόνια. Γι’ αυτό και η νεφρική ανεπάρκεια ονομάζεται και η σιωπηλή νόσος.
Στάδιο 1: Το GFR είναι φυσιολογικό και ισούται ή είναι μεγαλύτερο από 90 ml/ min/ 1.73m2. Οι εξετάσεις δε δείχνουν την ύπαρξη νεφρικής βλάβης. Μια ένδειξη είναι η διαπίστωση αιματουρίας ή η διαπίστωση μικροαλβουμινουρίας ή πρωτεϊνουρίας, καθώς επίσης η ύπαρξη ευρημάτων σε ακτινολογικό έλεγχο ή υπερηχογράφημα νεφρών ή ιστολογικών βλαβών (στην περίπτωση που γίνει βιοψία νεφρού).
Στάδιο 2:  Ελαφρά μειωμένο GFR μεταξύ 60-89 ml/ min/ 1.73m2. Αν η νεφρική λειτουργία είναι στο στάδιο 1 ή 2, χρόνια νεφροπάθεια υπάρχει μόνο εάν συνυπάρχει αλβουμινουρία, αιματουρία ,παθολογική ή δομική ανωμαλία.
Στάδιο 3:  Έχουμε πλέον σημαντική νεφρική βλάβη και απώλεια της νεφρικής λειτουργίας κατά 50% περίπου, χωρίς όμως να υπάρχουν συμπτώματα (στο στάδιο αυτό υπάρχουν πλέον ευρήματα στις συνήθεις εξετάσεις αίματος και ούρων, μέσω των οποίων αναγνωρίζεται η νεφρική βλάβη, όπως π.χ. η αύξηση των τιμών ουρίας και κρεατινίνης στο αίμα κ.ά.). Παρά τις όποιες ενδείξεις από τις εξετάσεις, το 95% των ασθενών με νεφρική βλάβη και λίγο μειωμένη νεφρική λειτουργία δεν το γνωρίζουν.
Στάδιο 4:  Σοβαρή μείωση του GFR μεταξύ 15-29 ml/ min/ 1.73m2
Στάδιο 5:  Έχει χαθεί το 85%-90% της νεφρικής λειτουργίας και έχουμε σαφή στοιχεία στις εξετάσεις αίματος και ούρων (π.χ. πολύ υψηλές τιμές κρεατινίνης και ουρίας στο αίμα και χαμηλό ειδικό βάρος ούρων), που δηλώνουν το πολύ προχωρημένο της νόσου, αλλά συχνά και συνύπαρξη κλινικών συμπτωμάτων (π.χ. αδυναμία, καταβολή, ανορεξία, ναυτία κ.ά.). Στο στάδιο αυτό ο ασθενής, είναι που χρειάζεται ο ασθενής να υποβληθεί σε (αιμοκάθαρση ή περιτοναϊκή κάθαρση ή και σε μεταμόσχευση νεφρού.

Ποιες είναι οι αιτίες για την εμφάνιση της χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας

– Σακχαρώδης διαβήτης
– Υψηλή αρτηριακή πίεση (Υπέρταση)- καρδιαγγειακά νοσήματα
– Διάφορες παθήσεις που προσβάλλουν τα νεφρά (σπειραματονεφρίτιδα, πολυκυστική νόσος των νεφρών, κυστεο-ουρητηρική παλινδρόμηση, πυελονεφρίτιδες κ.ά.)
– Στένωση της νεφρικής αρτηρίας
– Απόφραξη των ουροφόρων οδών (από διόγκωση του προστάτη, πέτρες στα νεφρά ή όγκο)
– Μακροχρόνια λήψη φαρμάκων, όπως τα αντιφλεγμονώδη

Νεφρική ανεπάρκεια και Διαβήτης

Μια από τις σημαντικότερες αιτίες εμφάνισης Χρόνιας Νεφρικής Ανεπάρκειας είναι ο Διαβήτης. Σήμερα οι περισσότεροι από τους ασθενείς που υποβάλλονται σε αιμοκάθαρση είναι διαβητικοί, γεγονός που δείχνει το μέγεθος του προβλήματος. Η βλάβη στους νεφρούς εξ αιτίας του διαβήτη ονομάζεται διαβητική νεφροπάθεια και μπορεί να οδηγήσει σε οξεία και χρόνια νεφρική ανεπάρκεια.
Η Διαβητική Νεφροπάθεια εμφανίζεται και στον Διαβήτη τύπου Ι και στον Διαβήτη τύπου ΙΙαλλά και σε άλλες μορφές Διαβήτη όπως αυτός μετά από παγκρεατεκτομή ή μετά από χρόνια παγκρεατίτιδα.Η νεφρική προσβολή εκδηλώνεται, αρχικά με μικρολευκωματινουρία και στη συνέχεια με λευκωματουρία και έκπτωση της νεφρικής λειτουργίας.
Η θεραπεία της διαβητικής νεφροπάθειας αρχίζει με την καλή ρύθμιση του σακχάρου και της αρτηριακής πίεσης. Ο προσεκτικός έλεγχος του σακχάρου αίματος και η διατήρηση της αρτηριακής πίεσης στα φυσιολογικά επίπεδα μειώνουν την μικρολευκωματινουρία και επιβραδύνουν ή αποτρέπουν την εμφάνιση νεφρικής ανεπάρκειας.

Συμπτώματα διαβητικής νεφροπάθειας

Υπάρχουν κάποια συμπτώματα τα οποία θα πρέπει να τα παρακολουθείτε ως προπομπό της νεφρικής ανεπάρκειας.
• Συχνοουρία, ιδίως κατά τη διάρκεια της νύχτας
• Μικρότερη ανάγκη για ινσουλίνη ή χάπια για το διαβήτη
• Πρωτεΐνες στα ούρα
• Αδυναμία, ωχρή όψη και αναιμία
• Υψηλή πίεση
• Τρεμούλιασμα και κράμπες στα πόδια
• Ναυτία και τάση για εμετό

Τι θα πρέπει να προσέξει ένας ασθενής με Διαβήτη για να αποφύγει την εμφάνιση νεφρικής ανεπάρκειας;

• Θα πρέπει να διατηρεί ενυδατωμένο τον οργανισμό του. Για παράδειγμα τους καλοκαιρινούς μήνες θα πρέπει να έχει άμεση πρόσβαση στο νερό, να μη μένει με το αίσθημα της δίψας και να μην μένει πολλές ώρες στην ηλιακή ακτινοβολία.
• Οι ουρολοιμώξεις στους διαβητικούς αποτελούν συχνή αιτία οξείας επιδείνωσης της νεφρικής λειτουργίας.
• Τα φάρμακα που λαμβάνουν οι διαβητικοί μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο νεφροτοξικότητας σε σχέση με το κοινό πληθυσμό. Μεταξύ αυτών των φαρμάκων είναι τα αντιρρευματικά αναλγητικάφάρμακα, τα μη στεροειδεί αντιφλεγμονώδηφάρμακα. Ένας διαβητικός δεν θα πρέπει να παίρνει οποιοδήποτε παυσίπονο χωρίς τη σύμφωνη γνώμη του γιατρού του.
• Σύμφωνα με στοιχεία από τη μελέτη FIGARO-DKD που έχει δημοσιευθεί και στο NewEngland Journal of Medicine – η φινερενόνη μειώνει τον κίνδυνο καρδιαγγειακής νοσηρότητας και θανάτου σε ασθενείς με ήπια έως μέτρια νεφρική νόσο και διαβήτη τύπου 2.

Απαιτείται πολύ καλή ρύθμιση του σακχάρου του αίματος, συμμόρφωση του ασθενούς στην προτεινόμενη διαιτητική αγωγή, απώλεια βάρους, ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης, καθημερινή ήπια σωματική άσκηση (πχ βάδισμα) αντιμετώπιση της υπερλιπιδαιμίας και τακτική παρακολούθηση από εξειδικευμένους γιατρούς.

Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Νεφρού στις 10 Μαρτίου για το 2022 η πολιτεία θα πρέπει να ενεργοποιήσει το κοινό να υιοθετήσει μια σωστή διατροφή και τρόπο ζωής, να εξασφαλίσει πρόσβαση σε καθαρό νερό, να ενημερώσει για τη σημασία της καλής λειτουργίας των νεφρών και των επιπτώσεων της χρόνιας και οξείας νεφρικής ανεπάρκειας.

Στο Θεραπευτήριο Αθηνών λειτουργεί ειδικό νεφρολογικό τμήμα και στα εξωτερικά ιατρεία καθώς επίσης και Μονάδα Τεχνητού Νεφρού και Αιμοκάθαρσης. Επικοινωνήστε με τη γραμματεία της κλινικής μας στα τηλέφωνα 2108236721-723 και 2108835655 και κλείστε το ραντεβού σας.