Αίτια της ραγάδας
Η πιο συχνή εντόπιση της ραγάδας του πρωκτικού δακτυλίου είναι στην 6η ώρα, δηλαδή προς τον κόκκυγα, όταν ο ασθενής εξετάζεται σε γυναικολογική θέση. Επίσης είναι δυνατό στις γυναίκες να ανευρεθεί η ραγάδα στη 12η ώρα, δηλαδή προς το αιδοίο.
Τα συνηθέστερα αίτια της ραγάδας του πρωκτού είναι:
- Δυσκοιλιότητα
- Ευμεγέθη και σκληρά κόπρανα
- Διαρροϊκές κενώσεις
- Εγκυμοσύνη και τοκετός
Άλλα αίτια αποτελούν
- Ιδιοπαθείς Φλεγμονώδεις Νόσοι του Εντέρου (νόσος Crohn, Ελκώδη κολίτιδα)
- Περιστασιακά σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα
- Υπερτονία των σφιγκτήρων του πρωκτού
Διάγνωση ραγάδας δακτυλίου
Η διάγνωση γίνεται από εξειδικευμένο χειρουργό ο οποίος θα πρέπει να αποκλείσει άλλες παθήσεις με παρόμοια κλινική εικόνα όπως οι αιμορροΐδες.
Η κλινική εικόνα της ραγάδας του πρωκτού είναι σχεδόν τυπική και αφορά πολύ έντονο οξύ πόνο κατά τη διάρκεια της κένωσης ο οποίος ακολουθείται από πιο ήπιο αμβλύ ενοχλητικό πόνο που διαρκεί αρκετές ώρες μετά την κένωση.
Η μορφή αυτή του πόνου επαναλαμβάνεται εκ νέου με τις κενώσεις σε τέτοιο βαθμό που ο ασθενής θέλει να αποφύγει να ενεργηθεί.
Κατά την επισκόπηση του πρωκτού και τη δακτυλική εξέταση, ο χειρουργός θα εντοπίσει τη ραγάδα και θα επιβεβαιώσεις έτσι τη διάγνωση.
Θεραπεία ραγάδας δακτυλίου
Η ραγάδα του πρωκτού επουλώνεται συνήθως εντός μερικών εβδομάδων παρόλο που μπορεί να υποτροπιάσει εάν δεν αντιμετωπιστεί το αίτιο που τις περισσότερες φορές είναι η δυκοιλιότητα.
Μέτρα αντιμετώπισης της δυσκοιλιότητας που συμβάλλουν στην αντιμετώπιση της ραγάδας στοχεύουν στην ευκολότερη δίοδο των κοπράνων. Τέτοια μέτρα είναι
- Κατανάλωση αρκετής ποσότητας φυτικών ινών όπως φρούτα, λαχανικά, ψωμί ολικής άλεσης , δημητριακά
- Επαρκής ενυδάτωση
- Σταθερότητα στις καθημερινές κενώσεις χωρίς να παραβλέπουμε την τάση για αφόδευση. Αποφυγή της αφόδευσης μπορεί να προκαλέσει αφυδάτωση των κοπράνων που με τη σειρά της προκαλεί δυσκοιλιότητα.
- Τακτική άσκηση
- Υπακτικά
- Τοπικά αναλγητικά
- Λουτρό με ζεστό νερό για 10-20 λεπτά τουλάχιστον 2-3 φορές/ ημέρα και οπωσδήποτε μετά τις κενώσεις. Τα ζεστά λουτρά χαλαρώνουν το σφιγκτήρα του πρωκτού, αυξάνουν τη ροή αίματος στην περιοχή και απαλύνουν τον ερεθισμό.
Φαρμακευτική αγωγή
Η φαρμακευτική αγωγή της ραγάδας του πρωκτού περιλαμβάνει την τοπική χορήγηση αλοιφής νιτρογλυκερίνης (Rectogesic®) η οποία συμβάλλει στη χαλάρωση του σφιγκτήρα του πρωκτού και στη βελτίωση της αιμάτωση μέσω αγγειοδιαστολή. Θα πρέπει να είμαστε προσεκτικοί γιατί μπορεί να προκαλέσει υπόταση. Η χορήγησή της συστήνεται μετά από συνταγογράφηση του ιατρού και εφόσον έχει ληφθεί λεπτομερές καρδιολογικό ιστορικό.
Τοπική χορήγηση Botox
Η θεραπεία με τοπική έγχυση Botox στο σφιγκτήρα του πρωκτού συμβάλλει στη λύση του σπασμού του σφιγκτήρα που συνοδεύει την οξεία ραγάδα. Η δράση του Botox είναι παροδική και επιτρέπει την επούλωση της ραγάδας εμποδίζοντας παράλληλα τη δημιουργία νέων.
Χειρουργική αντιμετώπιση
Στις περιπτώσεις εκείνες που η ραγάδα δακτυλίου δεν ανταποκρίνεται στη συνηθισμένη αγωγή τότε ενδείκνυται η χειρουργική αντιμετώπιση.
Προτού όμως αποφασιστεί η χειρουργική αντιμετώπιση θα πρέπει να διερευνηθούν και άλλα αίτια που οδηγούν στη μη επούλωση της ραγάδας όπως ο καρκίνος του ορθού, η λοίμωξη HIV (AIDS), η φυματίωση, ιδιαίτερα εάν η ραγάδα εντοπίζεται σε άλλο σημείο εκτός της οπίσθιας περιοχής προς τον κόκκυγα (6η ώρα) ή στην πρόσθια χώρα (12η ώρα)
Στο παρελθόν η θεραπευτική αντιμετώπιση της ραγάδας του πρωκτού ήταν οι διαστολές με ειδικά εργαλεία και η διαστολή δακτυλίου κατά Lord. Η τελευταία μέθοδος προκαλούσε ανεξέλεγκτη διατομή των ινών τόσο του έσω αλλά και του έξω σφιγκτήρα γεγονός στο οποίο οφείλονταν και τα αυξημένα ποσοστά ακράτειας μετά την παρέμβαση.
Η χειρουργική θεραπεία που εφαρμόζεται είναι η έσω πλάγια σφιγκτηροτομή του έσω σφιγκτήρα. Γίνεται μία μικρή τομή στο περιπρωκτικό δέρμα μεταξύ του έσω και του έξω σφιγκτήρα και ακολούθως διατέμνεται μερικώς ο έσω σφιγκτήρας. Με τον τρόπο αυτό λύεται ο σπασμός του έσω σφιγκτήρα, βελτιώνεται η αιμάτωση και επουλώνεται η ραγάδα. Παράλληλα γίνεται καθαρισμός της ραγάδας από τον κοκκιώδη ιστό και νεαροποίηση των χειλών με σκοπό την ομαλότερη και ταχύτερη επούλωση.
