Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μία χρόνια πάθηση, η οποία χαρακτηρίζεται από διαταραχή του μεταβολισμού των υδατανθράκων, λιπών και πρωτεϊνών ή, πιο απλά, αδυναμία του οργανισμού να τους χρησιμοποιήσει, με αποτέλεσμα αύξηση της τιμής της γλυκόζης του αίματος. Η κύρια και κοινή διαταραχή σε όλες τις μορφές διαβήτη είναι η υπεργλυκαιμία, δηλαδή οι αυξημένες τιμές σακχάρου στο αίμα. Στη βάση αυτού του προβλήματος βρίσκεται η ανεπάρκεια μιας ορμόνης του παγκρέατος, της ινσουλίνης. Η ανεπάρκεια αυτή αφορά είτε μειωμένη παραγωγή της ορμόνης, είτε αυξημένες ανάγκες του οργανισμού στις οποίες το πάγκρεας δεν μπορεί να ανταποκριθεί.
Τύποι Διαβήτη
Ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου Ι οφείλεται στην καταστροφή των Β κυττάρων του παγκρέατος, τα οποία υπό φυσιολογικές συνθήκες παράγουν την ορμόνη ινσουλίνη. Αφορά κυρίως άτομα νεαρής ηλικίας, η ινσουλίνη λείπει τελείως και ο ασθενής χρειάζεται εξαρχής θεραπεία με ινσουλίνη
Ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου ΙΙ οφείλεται σε συνδυασμό διαταραχής της έκκρισης αλλά και της δράσης της ινσουλίνης. Χαρακτηρίζεται από αυξημένη αντίσταση του οργανισμού στην ινσουλίνη με αποτέλεσμα αυτή που παράγεται να μην επαρκεί για να καλύψει της μεταβολικές ανάγκες του οργανισμού Σε προχωρημένα στάδια γίνεται απαραίτητη η χορήγηση ινσουλίνης ως θεραπεία. Ο τύπος αυτός του διαβήτη χαρακτηρίζεται από κληρονομικότητα.
Ο διαβήτης της εγκυμοσύνης είναι ο ΣΔ που πρωτοεμφανίζεται κατά τη διάρκεια εγκυμοσύνης. Αντιμετωπίζεται με δίαιτα και ινσουλίνη.
Άλλοι ειδικοί τύποι ΣΔ. Υπάρχουν διάφοροι τύποι ΣΔ που οφείλονται σε φάρμακα, ορμονικές διαταραχές, νοσήματα του παγκρέατος, γενετικά σύνδρομα.
Συμπτώματα Σακχαρώδους Διαβήτη
Στα αρχικά στάδιά της η νόσος μπορεί να είναι εντελώς ασυμπτωματική και συνεπώς ο ασθενής μπορεί να μην γνωρίζει ότι πάσχει. Παρόλα αυτά οι επιπλοκές του διαβήτη (αναφέρονται παρακάτω) εξελίσσονται από αυτά τα στάδια και πολλές φορές αποτελούν αυτές τις πρώτες εκδηλώσεις της νόσου. Τα συμπτώματα του ΣΔ που αφορούν τις αυξημένες τιμές σακχάρου στο αίμα είναι: πολυουρία, πολυδιψία, ξηροστομία, πολυφαγία, απώλεια βάρους, θάμβος όρασης, κόπωση.
Προσυμπτωματικός έλεγχος
Ο προσυμπτωματικός έλεγχος ενδείκνυται να γίνεται σε:
- Άτομα ηλικίας μεγαλύτερης των 45 ετών
- Κεντρικού τύπου παχυσαρκία, δηλαδή άνδρες με περιφέρεια μέσης μεγαλύτερη των 102 εκατοστών ή γυναίκες με περιφέρεια μέσης μεγαλύτερη των 88 εκατοστών
- Άτομα με δείκτη μάζας σώματος μεγαλύτερο από 30
- Ιστορικό διαβήτη στο άμεσο οικογενειακό περιβάλλον
- Διαβήτης της κύησης ή γέννηση παιδιών με βάρος μεγαλύτερο από 4 κιλά
- Υπέρταση ή καρδιαγγειακή νόσος
- Πολυκυστικές ωοθήκες
- Λήψη φαρμάκων που προκαλούν διαβήτη (π.χ. κορτιζόνη).
Διάγνωση του Σακχαρώδους Διαβήτη
Σημαντική εκτός από την τακτική παρακολούθηση είναι και η έγκαιρη διάγνωση του διαβήτη. Έχει αποδειχθεί ότι οι πρώιμες παρεμβάσεις μειώνουν τον κίνδυνο ανάπτυξης επιπλοκών και βελτιώνουν την ποιότητα ζωής των ασθενών.
Η διάγνωση του ΣΔ τίθεται όταν:
- Ο ασθενής έχει συμπτώματα (πολυουρία, πολυδιψία, απώλεια βάρους) και τιμή σακχάρου στο αίμα ίση ή μεγαλύτερη από 200 mg/dl
- Σάκχαρο αίματος μετά 8 ώρες νηστεία ίσο ή μεγαλύτερο από 126 mg/dl ή
- Σάκχαρο αίματος 2 ώρες μετά λήψη 75γρ γλυκόζης (καμπύλη σακχάρου) ίσο ή μεγαλύτερο από 200 mg/dL
- Μέτρηση της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης με τιμές μεγαλύτερες από 6.5 θεωρούνται διαγνωστικές σακχαρώδη διαβήτη.
Θεραπευτικοί στόχοι σακχαρώδους διαβήτη
Οι ασθενείς που πάσχουν από διαβήτη χρειάζονται τακτική παρακολούθηση από ειδικό και για την επίτευξη γλυκαιμικής ρύθμισης αλλά και την πρόληψη και αντιμετώπιση των επιπλοκών της νόσου.
Οι τιμές της γλυκόζης νηστείας πρέπει να είναι μεταξύ 70 και 130mg/dl, ενώ σημαντική είναι και η ρύθμιση των μεταγευματικών σακχάρων (η μέτρηση αυτών γίνεται δύο ώρες μετά τα γεύματα).
Οι στόχοι, όμως, πρέπει να εξατομικεύονται ανάλογα με τον διαβητικό ασθενή και ανάλογα με άλλους παράγοντες, όπως η διάρκεια του σακχαρώδη διαβήτη, η ηλικία, το προσδόκιμο επιβίωσης του ασθενούς και άλλους.
Σημαντικό ρόλο διαδραματίζει και η ικανότητα του διαβητικού ασθενούς να αντιληφθεί τις υπογλυκαιμίες.
Η ανεπίγνωστη υπογλυκαιμία, δηλαδή όταν ο ίδιος ο διαβητικός ασθενής δεν αντιλαμβάνεται τις χαμηλές τιμές σακχάρου, αποτελεί σημαντικό περιοριστικό παράγοντα για τη ρύθμιση των σακχάρων και στους ασθενείς αυτούς οι θεραπευτικοί μας στόχοι είναι συνήθως λιγότερο αυστηροί.
Ταυτόχρονα με τη ρύθμιση των σακχάρων αίματος οφείλουμε να δώσουμε μεγάλη προσοχή και σε άλλες συνυπάρχουσες διαταραχές, όπως η υπέρταση και η δυσλιπιδαιμία.
Στο Διαβητολογικό Ιατρείο του Θεραπευτηρίου Αθηνών προσφέρονται:
- Ανίχνευση του προδιαβήτη
- Διερεύνηση της ύπαρξης καρδιαγγειακών επιπλοκών
- Θεραπεία Σακχαρώδους Διαβήτη τύπου 1 και τύπου 2
- Συστηματική παρακολούθηση ασθενών με Διαβήτη με µικροβιολογικές εξετάσεις, ιατρικές εξετάσεις, 24ωρη νοσηλεία για καταγραφή µε Holter σακχάρου της γλυκαιµικής µεταβλητότητας, διατροφική εκπαίδευση και συμβουλευτική καθοδήγηση.
Επιστημονικά υπεύθυνη: Αραβαντινού Αγγελική, MD Endocrinology, Diabetes & Metabolism